Poortugaal Dorpskerk.

Vanaf 2004 bespeel ik met grote regelmaat het orgel van de Dorpskerk te Poortugaal.
In deze, toen nog Ned. Herv. Kerk was Gerjan Schalkoord (17 juli 1953) organist.
Op enig moment had hij geregeld dat er naast het Kam orgel in deze kerk, een één klaviers orgel van Pels & van Leeuwen beneden in de kerk stond, omdat dit gemakkelijker was om koren te begeleiden.
Tevens bevond zich een groot 2 klaviers pedaal harmonium in de kerk. Gerjan Schalkoord overleed onverwacht 28 april 2013.

Zijn overlijden was een gemis voor de kerkelijke gemeente. Het Kam orgel was ‘zijn stiefkind’.

Na zijn overlijden speelde ik er met grote regelmaat. Eerst met concerten, met o.a. het Kerkkoor Poortugaal o.l.v. Paul J. Roos. Vaak hadden deze concerten een thema en zette het kerkkoor zich enthousiast in voor het betreffende doel, niet te vergeten de prachtige kerstzangavonden pasen etc. Het koor is in de corona tijd helaas opgeheven.
Intussen speel ik vaker in de Dorpskerk (na het samengaan van de Hervormde en Gereformeerde kerk heet de kerk Dorpskerk). Niet alleen tijdens concerten, zangavonden, maar ook tijdens rouw- trouw- en de wekelijkse kerkdiensten, gemiddeld twee maal per maand.

Het orgel  is oorspronkelijk gebouwd voor de Oude Bethlehemkerk aan de Breedstraat in Den Haag. Dit kerkgebouw werd in 1857/1858 gebouwd als Armenkerk voor de Hervormde Gemeente. Willem Hendrik Kam bouwde een nieuw orgel voor 8200 gulden voor de kerk. Het werd tegelijk met de
kerk op 26 december 1858 in gebruik genomen.
Volgens de Boekzaal was dit echter op 12 februari 1860.

De kerk werd per 24 juni 1928 gesloten, waarna het orgel in 1931 verhuisde naar de nieuwe Bethlehemkerk aan de Laan van Meerdervoort. Gerrit van Leeuwen orgelbouw, voerde in deze kerk werkzaamheden uit aan het orgel. Hij maakte een pneumatische lade voor het pedaal met een Contrabas 16' en een Bazuin 16', vernieuwde de Viola da Gamba en verving de Eoline 8' door een Basson-Hobo 8'.
Tenslotte plaatste hij een nieuw pedaalklavier, een pneumatische tremulant en een zwelkast om het Bovenwerk.
In de nieuwe Bethlehemkerk heeft het orgel dienst gedaan tot 1974, waarna het is verhuisd naar de hervormde kerk van Poortugaal.
                                                             

De firma Fama & Raadgever kreeg de opdracht het orgel te restaureren en in Poortugaal te plaatsen. Adviseurs waren Maarten Vente en Onno Wiersma. Alle latere wijzigingen werden ongedaan gemaakt. Een nieuwe Viola di Gamba en Vox Humana werden gemaakt naar voorbeeld van het Kam-orgel in Ouderkerk aan de IJssel. Ook werd er een nieuw pedaalklavier in de stijl van Kam gemaakt. Het instrument werd op 16 december 1977 in Poortugaal in gebruik genomen, met een orgelbespeling  verzorgd door Arie J. Keijzer. Het orgel verkeert nu weer in de originele staat. In de Hervormde Kerk te Poortugaal was sinds 1916 een orgel aanwezig van A. Standaart. Dit instrument is in 1974 gesloopt.

Registertractuur

Mechanisch

Windlade(n)

Sleepladen

Toonhoogte

a' = 440 Hz

Temperatuur

Equal temperament

Hoofdwerk (C-f'''):

Bourdon 16
Prestant 8
Roerfluit 8
Salicionaal 8
Octaaf 4
Fluit 4
Quint 2 2/3
Octaaf 2
Mixtuur III-IV sterk
Cornet V sterk (discant)
Fagot 8
Trompet 8

 

 

 

 

 

 

Bovenwerk (C-f'''): 

Baardpijp 8
Holpijp 8
Viola di Gamba 8' - 1977
Roerfluit 4
Salicionaal 4
Woudfluit 2
Vox Humana 8' - 1977,
Tremulant.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pedaal (C-d'): 

Subbas 16
Octaafbas 8
Gedekt 8
Octaaf 4
Trompet 8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Koppelingen: 

Hoofdwerk - Bovenwerk
Pedaal - Hoofdwerk
Pedaal - Bovenwerk